Bij controles op 98 van de 250 Nederlandse champignonbedrijven hebben diverse overheidsdiensten veel fraude geconstateerd. Werknemers uit Polen en Bulgarije werden op grote schaal onderbetaald. Meer dan een kwart van de gecontroleerde bedrijven hadden illegaal vreemdelingen aan het werk gezet. Ruim tien procent van de bedrijven wordt verdacht van belastingontduiking. In totaal is er voor ruim € 1,5 miljoen aan boetes en naheffingen opgelegd.

De controles zijn uitgevoerd in Noord-Limburg, Oost-Brabant en Zuid-Gelderland door het Interventieteam Champignons, een samenwerkingsverband van verschillende overheidsinstanties. De controles waren gericht op verdachte bedrijven. Malafide bedrijven werken met allerlei illegale constructies, waardoor ze bonafide ondernemingen kapot concurreren. Die worden opgekocht door niet-bonafide ondernemers, die daardoor een steeds grotere invloed in de branche krijgen.

Het interventieteam heeft 120 werknemers aangetroffen voor wie geen werkvergunning was aangevraagd. De Arbeidsinspectie heeft voor een kleine € 800.000 aan boetes uitgedeeld. Champignonkwekers werken veel met buitenlandse werknemers. De meesten komen uit Polen, al worden zij steeds vaker vervangen door Bulgaren, die bereid zijn tegen nog lagere lonen te werken.

De Belastingdienst is bij elf bedrijven (van de 98 onderzochte bedrijven) een boekenonderzoek gestart. De nu nog lopende onderzoeken hebben tot zover al geleid tot ruim € 650.000 aan naheffingen en € 120.000 aan boetes.

De inspecteurs kwamen veel wantoestanden tegen. De buitenlandse werknemers kregen een veel lager nettoloon dan was afgesproken, omdat de werkgever aanzienlijke bedragen inhield voor huisvesting, eten of een opleiding om verschillende champignons te leren herkennen. Ook moeten ze vaak lange werkweken maken terwijl ze betaald worden voor hoogstens 38 uur. Werknemers die gaan klagen over hun loon of arbeidsomstandigheden zouden een boete van € 250 krijgen van de werkgever. Veel werknemers durven en doen dat dan ook niet, mede omdat ze tevreden zijn met een nettoloon van vier of vijf euro per uur, omdat dat meer is dan ze in eigen land verdienen.

Het interventieteam is een samenwerkingsverband van de Arbeidsinspectie, Belastingdienst, Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, Vreemdelingenpolitie, gemeenten en het Openbaar Ministerie. Het team was actief tussen najaar 2007 en najaar 2009. Met een jaarlijkse productie van 260 miljoen kilo champignons is Nederland de grootste producent van Europa. Er gaat zo’n 160 miljoen euro om in de teelt.

Gelet op de situatie in de branche zullen de activiteiten van het Interventieteam worden voortgezet.

Bron: Ministerie van SZW, 15-06-2010