De rijksoverheid 'vergroent' haar stroomgebruik komend jaar voornamelijk met de aankoop van goedkope certificaten uit Noorwegen die geen enkel effect hebben op de totale productie van groene stroom.

Op papier is het Rijk een van de grootste afnemers van groene stroom in Nederland. De overheid heeft zichzelf verplicht duurzame energie in te kopen, met als belangrijkste doelstelling dat er minder van het broeikasgas CO2 in de lucht komt. Daarom moet ook duurzame stroom worden aangeschaft.

De groene stroom die het Rijk eind vorige maand heeft ingekocht, leidt echter amper tot reductie van CO2. De vooral Noorse certificaten zijn wettelijk toegestaan, maar worden alom gezien als 'sjoemelstroom'. Ze zijn omstreden omdat er geen watt extra duurzame energie voor wordt opgewekt.

Ambtenaren, gebouwen en apparaten van het Rijk verbruiken jaarlijks één terawattuur elektriciteit: een miljard kilowattuur (kWh), evenveel als 300 duizend huishoudens. Vergelijkbare grote verbruikers zoals de Nederlandse Spoorwegen en KPN hebben de afgelopen jaren wel gekozen voor hernieuwbare energie uit Nederland.

Extra aan verdienen
De Noorse waterkrachtcentrales produceren stroom voor Noorse klanten. Dat gebeurt echter zonder het product 'groen' te noemen. Door het bijbehorende groene etiket ('garantie van oorsprong' of GVO) afzonderlijk te verkopen, kunnen de Noren er iets extra's aan verdienen.

Het ministerie van Defensie, namens het Rijk hoofdinkoper van energie, ziet geen bezwaar. Volgens de wet is de stroom duurzaam. 'En het is veruit de beste manier om elektriciteit voor de laagste prijs duurzaam in te kopen.'

Al in 2008 wilde onder meer de PvdA een einde maken aan de handel in groene certificaten die niets toevoegt aan de echte hoeveelheid groene stroom. Toenmalig PvdA-woordvoerder Diederik Samsom in de Tweede Kamer: 'Ik wil ervoor zorgen dat die waterkracht niet meetelt op het moment dat u groene stroom bestelt.'

Martijn Ophuis van veilingplatform Climex, dat de overheid adviseert bij de inkoop van duurzame energie, vermoedt dat de overheid is  'verscheurd': enerzijds is zij wetgever, anderzijds klant die voor de laagste prijs gaat. 'Noorse garanties van oorsprong zijn de goedkoopste manier om te voldoen aan de regels voor de afname van duurzaam opgewekte elektriciteit.'

Juist als grootverbruiker kan de overheid invloed uitoefenen om meer echt duurzame stroom in Nederland te laten produceren, zegt Peer de Rijk van de actiegroep voor duurzame energie Wise. 'Als het Rijk binnen vijf jaar 100 procent in Nederland opgewekte groene stroom wil, is dat mogelijk.' Dat zou 1 miljoen euro meer kosten.

PvdA-woordvoerder Jan Vos was onbereikbaar voor commentaar. De VVD heeft geen moeite met de inkoop van Noorse certificaten.

Bron: Volkskrant 16-12-2013